LURZAINDIA
Lurzaindia herri-aurrezki tresna kolektiboa da.
Haren helburua: jatera ematen digun lurra ondasun kolektibo bilaka dadin, hots, merkatu interes espekulatibotik atera dadin, laborariei instalatzeko eta atxikitzeko ahalaren emateko.
Zuentzat 64220 Ainhize Mongelose
05 59 37 23 21 Myriam Pierrot : 07 81 59 65 77
Hobe deitzea etorri baino leheno
Lurzaindiaren nahia da hurbileko herri-aurrezkiaren biltzea eta erabiltzea, hurbileko laborantzan inbestitzeko, non lanpostuak sortuko baitira. Lurzaindiak bateratzen ditu gure lurraldeko paisaien zaintzea, bai eta kalitatezko eta hurbileko janariaren ekoiztea.
3 558 akziodunen elkartasunezko aurrezkiari esker, GFAM Lurrak eta haren segida hartu duen Lurzaindiak 1 492 956 euro inbestitu dituzte. Aurrezki horri esker, Lurzaindiak 466 ha lur erosi ahal izan ditu. Lur horiek 26 etxaldetan banatuak dira eta 33 laborariri arrandan utziak.
Horren kausitzeko, hiru tresna eraiki ditu :
- La Komandita
2013an, Lurzaindia sortu zen, 70eko hamarkadan sortu GFAM Lurraren segida hartuz. Komanditak —herritarrek elkartasunez baztertzen duten diruari esker— laborantzako ondasunak (lurrak eta bastimenduak) erosten ahal ditu. Instalazio proiektuak laguntzen ditu, edo etxalde ttipiak indartzen, aldi berean laborantza herrikoia sustatuz.
- Elkartea
Herritarrak eta elkargoak sentsibilizatzen eta mobilizatzen ditu laborantzako lurren zaintzearen eta atxikitzearen desafioari buruz. Ekonomia soziala eta solidarioa sustatzen ditu, bereziki jatera ematen digun lurraren aldeko finantza solidarioa.
- Dotazio funtsa
Funtsak, emaitzak eta legatuak bilduz, Lurzaindiak ingurumena errespetatzen duten eta hurbileko ekonomia garatzen duten laborantza proiektuak sustengatzen ditu. Laborantza aktibitate iraunkorra eta kalitatezkoa garatzen duen laborantza-aktibitatea defendatzen du, lurraren eskuragarritasuna hobetzen lagunduz.
Ondoko lau egiturek dute Lurzaindia sortu eta kudeatzen :
- Euskal Herriko Laborarien Batasunak ELB Confédération Paysanne sindikatuaren Euskal Herriko adarra
- EHLGk (Euskal Herriko Laborantza Ganbara) laborantzaren garapenerako elkarteak
- ARRAPITZek zeinak 17 laborantza-elkarte elkarretaratzen baititu
- Euskal Herriko INTER AMAP erakundeak
Lurraren prezio zuzena mantendu laborantzako erabilpena babestuz
Frantzian, laborantzako lurren merkatua erregulatzeko mekanismo bat badago SAFER egitureri ahalbidetzen duena, nahi badute, lehentasunez erosteko eskubidea bermatzea erosteko zerbait agertzen delarik. Gehienetan, SAFER egiturak eskua hartzen du hautagai bat baduelarik (Erosteko ahalmen horri erosteko engeiamendua eta finantza bermea emaiten zaizkio).
LURZAINDIA erregularki hautagai agertzen da SAFER egituraren ondoan lehentasunez erosteko eskaera batean :
– prezioaren berrikustean lurraren prezio zuzena mantentzeko,
– prezioan laborantzako helmuga gal ez dezan.
2013az geroztik,
Lurzaindiak SAFER egiturari galdegin dio lehentasunez erostea 4299 salmenta kasutan.
Batez bestekoan, prezioaren gorabeheraren apaltzea %55ekoa izan da.
– 22 saltze espekulazio prezioan edota laborantzako helmugaren galtze arriskutik saihestuak izan dira,
– 7 eroste (Lurzaindiari edo etxetiar bati esker) eginak izan dira laborantzako lurrak babestuz.
Laborantzako lurrak erosi laborantzan plantatzeko proiektuak edo etxalde ttipiak laguntzeko laborantza iraunkor eta herrikoia sustatuz
Proiektu eremailerik gabe erosten diren lurrak ardiesten ahal dira lehen misioari esker (lehentasunez erosteko eskubidearen ondorioz), edo SAFER egituraren hautagaitza deialdi baten ondorioz, berdin ere onez-onean.
2013an sortuz geroztik, Lurzaindiak 9 eroste egin ditu. Horrela 188 ha ororen funtzak bilakatu dira, 11 laborariren laborantzan plantatzeko edo etxalde ttipien laguntzeko baliatuak izan dira, denak kalitatezko ekoizpen egile (laborantza biologikoa, IDOKI, Ossau Irati sormarka).
Hauen artean 6 emazte eta etxalderik gabeko 6 pertsona, erran nahi baita, azken hauen kasuan, familia transmisiorik gabe izanki egiazko baztertzea jasaiten dutela.
Argitxu BEYRIE
Mixel ETXEBERRI
Dominique AMESTOY
Marie Claire LEURGORRY
Benat DUHALDE
Johanne FOIRIEN
Maryse CACHENAUT, lehendakaria
Martin LEMAIRE
Isabel CAPDEVILLE
Kattin CHILIBOLOST
Nicolas MENDIBOURE
Bi molde konkretu badira gaurregun LURZAINDIA sostengatzeko :
• Akziodun solidario bilakatuz
Edozein pertsona fisiko edo moral batek (elkargoetarik aparte) LURZAINDIA-ri suskripzioak har dezazke, Finansol labelizatuak. Inbertsioa gutienez 5 urtekoa da, LURZAINDIA-ren kapitalaren helburua epe luzarako lurren erosteko izanki.
• Emaitza bat egitea Lurzaindiaren dotazio funtsari
Enpresek edo norbanakoek gauza batzu eman dezazkete (lurrak, etxaldeak etabar) edo “legs” delakoak, edo dirua. Emaitzak zerga apaltzea ahalbidetzen du.